Podwyższone grządki (ang. raised bed) to doskonały sposób na uprawę warzyw i kwiatów nawet na niewielkiej przestrzeni. Sposób uprawy roślin w bedach szczególnie popularny jest w Anglii. W naszym kraju uprawa w skrzyniach przeżywa renesans. Skrzynie na warzywa, to doskonały pomysł na uprawę warzyw zarówno w ogródkach działkowych, przydomowych ogrodach, gdzie prym wiedzie trawa czy tarasach i balkonach blokowisk.
Zalety podwyższonych grządek
Podwyższone grządki to doskonały sposób na uprawę wszelkich roślin ogrodowych. Bardzo dobrze sprawdzają się zarówno w uprawie ziół i warzyw jak również kwiatów i roślin ozdobnych.
Niewątpliwą zaletą podniesionych grządek warzywnych jest ich ustawność. Dzięki zazwyczaj lekkiej konstrukcji, podwyższone rabaty można ustawić w sposób optymalny, bez konieczności przekopywania całego terenu. Tyczenie nowego miejsca na skrzynki do uprawy warzyw jest bardzo proste.
Estetyka wyniesionych rabat to również ich wielka zaleta. Dzięki różnym materiałom z których możemy budować podniesione grządki, możemy w pełni dopasować ich wygląd do stylu w jakim zaprojektowany został nasz ogród. Skrzynie uprawowe mogą przybierać różne kształty a ich forma zależy tylko i wyłącznie od projektu jaki chcemy zrealizować. Nowo budowane grządki podwyższane mogą mieć kształt prostokąta, kwadratu, dziurki od klucza czy też litery “T”, wybór zależy od potrzeb ogrodnika.
Główną zaletą podwyższonych warzywniaków jest jednak ich wyniesienie nad poziom gruntu, ułatwiający dostęp do roślin. Ma to znaczenie zwłaszcza dla osób starszych, które mają problem ze schylaniem się do poziomu gruntu. Podwyższenie zdecydowanie ułatwia dostęp do roślin, dzięki zastosowaniu dodatkowej ławeczki, ułożonej na rantach. Prace prace na grządkach można wykonywać na siedząco lub klęcząc przy bedzie, co ma mniejszy wpływ na obciążenie kręgosłupa.
Podwyższenie to również zaleta dla osób posiadających zwierzęta domowe. Uniesienie stanowi swego rodzaju przeszkodę dla zwierząt, dzięki czemu zdecydowanie trudniej jest im stratować rośliny o które dbamy, czy też skazić glebę odchodami.
Jak zrobić podwyższone grządki

Do przygotowania skrzyń na warzywa prócz chęci potrzebne będą nam materiały budowlane, które z pewnością zakupimy w najbliższym markecie budowlanym. Oczywiście w dużych marketach typu Obi czy Castorama dostępne są gotowe warzywniaki drewniane do samodzielnego montażu.
Z czego powstają grządki podwyższone?
Grządki podwyższone w zależności od projektu można zbudować z różnych materiałów. Ich rodzaj zależy od naszej inwencji. Do najpopularniejszych materiałów z których budowane są skrzynie do uprawy warzyw należą:
- Drewno – często w postaci zbitych lub skręconych desek, przyciętych na odpowiedni wymiar. Deski w takich bedach skręcane są bezpośrednio ze sobą lub stosowane są wsporniki w postaci odpowiednio dociętych kantówek.
- Betonowe bloczki i gazobetony – dość częstym budulcem stosowanych w domowych konstrukcjach są gotowe kształtki odlewane z betonu. Gotowe elementy ustawiamy w sposób jaki będzie dla nas najkorzystniejszy a następnie wypełniamy materiałem organicznym.
- Pojemniki metalowe – na rynku dostępne są gotowe prefabrykaty z różnego typu metali, nasza rola przy takich konstrukcjach ogranicza się do odpowiedniego skręcenia metalu za pomocą wkrętów.
- Grządki podwyższone z materiałów sztucznych – przygotowane z kompozytowych desek montowanych w sposób zbliżony do przygotowania skrzynki do uprawy warzyw z drewna.
- Materiały z recyklingu – palety, drewno z rozbiórek, metalowe pojemniki. Temat bardzo szeroki, w tym wypadku ogranicza nas jedynie fantazja i dostęp do materiałów, którym chcemy dać nowe życie. Doskonałym rozwiązaniem przy budowie tego typu konstrukcji będą palety, które w odpowiedni sposób przycięte i połączone ze sobą stworzą pojemnik na humus, Doskonałym budulcem grządek z recyklingu będą elementy starych płotów drewnianych. W zależności od inwencji do stworzenia podniesionych grządek możemy wykorzystać nieużywane już beczki metalowe, balie lub inne wysokie naczynia nieużywane już w naszych gospodarstwach domowych.
Wymiary grządek podwyższonych
Decydując się na budowę grządek podwyższanych ich wymiary powinniśmy dopasować do swoich potrzeb. Jednak jest kilka wytycznych, które warto wziąć pod uwagę.
- wymiar grządki – warto przygotować konstrukcje, które pozwolą na dostęp do roślin znajdujących się na grządce. Optymalnym wymiarem jest szerokość uprawy w przedziale 60-80 cm. Dzięki takiej szerokości możliwa będzie łatwiejsza pielęgnacja roślin znajdujących się na grządce.
- długość grządki – tu ogranicza nas jedynie wielkość działki. Przy projektowaniu grządek warto jednak pamiętać, iż długie konstrukcje będą zmuszać nas do dłuższych spacerów w razie konieczności przejścia po naszym warzywniaku.
- wysokość – tą wartość dostosowujemy do własnych upodobań i rodzaju roślin, które chcemy uprawiać. Grządki ustawione na gruncie mogą być nieco niższe z uwagi na możliwość dodatkowej wymiany gruntu poniżej konstrukcji grządki. Przy budowie grządek na powierzchni utwardzonej warto stworzyć wyższą konstrukcję, która pozwoli na pełną budowę systemu korzeniowego roślin. Minimalna wysokość grządki podwyższonej to około 20 cm.
- rozstaw grządek – ogranicza nas tylko wyobraźnia 🙂 Jednak przy projektowaniu przestrzeni między rabatami powinniśmy pamiętać o:
- przestrzeni potrzebnej do ruchu,
- szerokości sprzętów, których używamy – warto dostosować ścieżki do szerokości kosiarki, urządzeń do aeracji trawnika czy też szerokości taczki,
- przy ewentualnym montażu ławek na rantach podwyższonych grządek, należy uwzględnić szerokość siedziska.
Wypełnienie podwyższonych rabat
Wypełnienie grządek podwyższanych zależy od kilku czynników.
- przeznaczenie rabaty – gleba w drewnianym bedzie jest zależna od roślin jakie mamy zamiar w nim uprawiać. Przygotowanie gleby zależne jest od tego czy mamy zamiar uprawiać rośliny kwasolubne – takie jak borówki, czy też przygotowujemy drewniane warzywniaki w których gleba powinna mieć zasadowy odczyn.
- jej wielkości, w zasadzie głębokość grządki podwyższonej. Przy bardzo wysokich grządkach nieuzasadnione jest wypełnianie ich od początku do końca żyzną glebą. Związane jest to z zasięgiem systemów korzeniowych uprawianych roślin.
- zasobności portfela inwestora. Temat dość błahy, jednak należy pamiętać iż w średniowysokim warzywniaku w skrzyni potrafi się zmieścić ponad metr sześcienny humusu. Taka ilość ziemi może sprawić problemy logistyczne a także nieść za sobą dość wysokie nakłady finansowe.
Podwyższone grządki warzywne to doskonałe miejsce, w którym możemy zbudować profil gleby niemal od zera. Przy tego typu projekcie warto zaczerpnąć z permakultury i budowania gleby według zasad panujących w tym trendzie uprawy.
Podczas budowania profilu gleby warto zainteresować się materiałami, które pozwolą żyć podwyższonej grządce przez długi czas. Dla tego warto zwrócić uwagę na materiały takie jak gałęzie i rozdrobnione konary drzewek owocowych, trociny i zrębka, różnego rodzaju liście. Oczywiście górna warstwa profilu gleby powinna być dostępna dla posadzonych roślin i stanowić ziemię kompostową wymieszaną z nawozem – najlepiej naturalnym.
Kiedy budować wzniesione grządki
Do budowy grządek podwyższanych możemy przystąpić w dowolnym momencie. Każda pora roku może jest odpowiednia, jednak najlepiej pamiętać by przygotowania rozpocząć odpowiednio wcześnie, tak by w porę wysiać rośliny, które mamy w planach posiadać.
Przy budowie podwyższonej rabaty należy pamiętać, iż nasypana do wewnątrz grządki po jakimś czasie osiądzie, więc sugerujemy by w pierwszej kolejności stawiać na rośliny jednoroczne lub takie, które zniosą dość częste obsypywanie świeżą ziemią.
Jaki jest koszt budowy grządek podwyższanych?
Koszt budowy grządki podwyższonej zależy od materiału z którego będzie ona wykonana oraz wielkości pojemnika. Decydując się na materiały z recyklingu jej koszt będzie bliski 0. Decydując się na zakup materiałów budowlanych musimy liczyć się z poniesieniem kosztów związanych z zakupem drewna, betonu lub blach fałdowanych i często zależy od rejonu kraju. Koszt zakupu będzie zależny od wielkości planowanych grządek. Zakup pojedynczej gotowej skrzyni do uprawy warzyw kształtuje się na poziomie od kilkudziesięciu do kilkuset złotych. Najtańsze w zakupie będą prefabrykaty kompozytowe, decydując się na ich zakup musimy liczyć się z wydatkiem około 70 zł. Gotowe skrzynie drewniane zakupione w sklepie to koszt w granicach 100 zł, zaś budując naszą grządkę podwyższoną z betonu musimy liczyć się z wydatkiem około 200 zł.

Co uprawiać w podwyższonych grządkach?
Grządki podwyższone służą głównie do uprawy warzyw, drobnych krzewów czy też kwiatów. Przy uprawie roślin należy pamiętać o odczynie ziemi w grządkach czy też ich wysokości. Podwyższone rabaty to doskonały sposób na kontrolowaną uprawę roślin uznawanych za inwazyjne. Dzięki wyłożeniu dna wysokiej grządki ze spokojem, w kontrolowanych warunkach, możemy uprawiać rośliny takie jak Topinambur zwany potocznie Słonecznikiem Bulwiastym czy też Nawłoć (należy pamiętać iż rozmnaża się poprzez kłącz jak i nasiona), Niecierpek gruczołowaty bądź Miechunka rozdęta.
No Comments Found